Sprawozdanie z działalności Zarządu Głównego TPL za rok 2008

Sprawozdanie z działalności Zarządu Głównego
Towarzystwa Przyjaciół Lasu
w okresie 1 stycznia - 31 grudnia 2008 r.

1. Prace organizacyjne

W 2008 r. powstało sześć nowych kół TPL: Koło TPL przy nadleśnictwie Siewierz, Koło TPL przy nadleśnictwie Nowe Ramuki, Koło TPL przy Zespole Szkół Budowlanych w Olsztynie, Koło TPL Gryf w Kartuzach oraz Koło TPL w Kędzierzynie-Koźlu. W dniu 18 października odbyło się walne zgromadzenie Oddziału Mazowieckiego Towarzystwa Przyjaciół Lasu, na którym ukonstytuowały się władze oddziału. Spotkanie miało miejsce przy okazji inauguracji Europejskiego Tygodnia Leśnego w Centrum Edukacji Przyrodniczej im. biskupa Jana Chrapka w nadleśnictwie Marcule.

W dniu 20 czerwca 2008 r., w sali Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, odbyło się VI Walne Zgromadzenie Towarzystwa Przyjaciół Lasu. Walne Zgromadzenie zatwierdziło sprawozdanie Zarządu Głównego z działalności TPL za 2007 r. oraz sprawozdanie finansowe Zarządu Głównego za 2007 r. Delegaci uczestniczący w dyskusji mówili o problemach edukacji leśnej, o potrzebie usystematyzowania społecznych akcji sadzenia lasu oraz o możliwościach pozyskiwania środków na edukację leśną z gminnego i powiatowego funduszu ochrony środowiska.

Po wielu dyskusjach i konsultacjach Zarząd Główny ustalił, że z dniem 1 stycznia 2008 r. składka członkowska wynosi 1 zł miesięcznie. Obowiązkiem płacenia składek objęci są pełnoletni członkowie zwyczajni TPL. Osoby niepracujące płacą składkę obniżoną o 50 %. Są to minimalne kwoty składki członkowskiej, która może być podwyższona w drodze dobrowolnej deklaracji członka.

2. Konkurs "Czysty Las"

W dniu 1 lutego 2008 r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy PGL Lasy Państwowe i Towarzystwem Przyjaciół Lasu w sprawie konkursu "Czysty Las", a w dniu 21 lutego zostało zawarte szczegółowe porozumienie pomiędzy Centrum Informacyjnym LP (działającym w imieniu PGL LP) i TPL w sprawie realizacji konkursu "Czysty Las", w wyniku których został ogłoszony IV ogólnopolski konkurs "Czysty Las". Konkurs odbywa się pod patronatem Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych oraz Prezesa Towarzystwa Przyjaciół Lasu. Czwarta edycja obejmowała rok szkolny 2007/2008. Celem konkursu jest poprawa czystości polskich lasów, promocja zasobów przyrody i właściwych zachowań w lesie oraz edukacja ekologiczna młodzieży.

Do konkursu mogły przystąpić dzieci i młodzież ze szkół i innych placówek oświatowych wszystkich typów, a także zespołów szkół, przy czym formalnego zgłoszenia dokonywał dyrektor szkoły. Inaczej niż w latach ubiegłych, w konkursie mogły wziąć udział również przedszkola. Regulamin przewidywał dwie kategorie konkursowe: "Sprzątanie Lasu" - systematyczne akcje zbierania zanieczyszczeń w lesie lub stała opieka nad wybranym terenem leśnym, polegająca na utrzymywaniu czystości i monitorowaniu terenu, realizowane nieodpłatnie, oraz "Leśną Edukację" - dotyczącą działalności propagującej wiedzę o lesie, właściwe zachowania w lesie oraz kształtującej wrażliwość i szacunek dla ojczystej przyrody. Kategoria "Leśna Edukacja" była adresowana do dzieci i młodzieży niezależnie od wieku, natomiast w kategorii konkursowej "Sprzątanie Lasu" mogła wziąć udział tylko młodzież z placówek oświatowych ponadpodstawowych. W IV edycji konkursu w kategorii konkursowej "Leśna Edukacja" priorytetem tematycznym były zagadnienia "Las w literaturze" oraz "Lasy Europy".

Rozstrzygnięcie konkursu nastąpiło w dwóch etapach na podstawie analizy nadesłanych zgłoszeń oraz sprawozdań z przebiegu uczestnictwa, które były potwierdzone przez nadleśniczego nadleśnictwa, na terenie którego odbywały się prace. Sprawozdanie z wykonanych prac były przekazywane do 30 czerwca 2008 r. do nadleśnictw, z którymi współpracowały szkoły podczas konkursu. Nadleśnictwa przekazywały sprawozdania do dyrekcji regionalnych Lasów Państwowych, w których powołane przez dyrektora regionalne komisje konkursowe oceniały prace. Następnie zakwalifikowane do finału sprawozdania były przekazywane do sekretariatu Towarzystwa Przyjaciół Lasu. Ich ocenę przeprowadziła centralna komisja konkursowa w składzie: prof. dr hab. Tomasz Borecki (przewodniczący komisji), Maciej Białecki (TPL), Marek Jaworowski (Dyrekcja Generalna LP), Andrzej Kawalec (TPL), Grzegorz Pawłowski (Dyrekcja Generalna LP), Zofia Piber (Ministerstwo Edukacji Narodowej) i Ewa Siwiec (Centrum Informacyjne LP).

Na IV edycję konkursu wpłynęło 1480 zgłoszeń, w tym 900 zgłoszeń w kategorii "Leśna Edukacja - dzieci", 292 zgłoszenia w kategorii "Leśna Edukacja - młodzież" i 288 zgłoszeń w kategorii "Sprzątanie Lasu - młodzież". Regionalne komisje konkursowe zakwalifikowały do finału konkursu 113 prac w kategorii "Leśna Edukacja - dzieci", 35 prac w kategorii "Leśna Edukacja - młodzież" oraz 39 prac w kategorii "Sprzątanie Lasu - młodzież". Uroczyste zakończenie konkursu odbyło się w dniu 28 października 2008 r. w Sali Senatu SGGW, z udziałem rektora SGGW prof. Alojzego Szymańskiego i redaktora Andrzeja Zalewskiego. Uroczystość została uświetniona występem dziecięcej kapeli góralskiej przywiezionej przez Zespół Szkół im. Walerego Goetla w Suchej Beskidzkiej.

W kategorii "Leśna Edukacja - dzieci" zwyciężyły ex aequo Szkoła Podstawowa im. Marii Skłodowskiej Curie w Antolce i Przedszkole nr 79 w Poznaniu, otrzymując nagrody o wartości 7 500 zł. Kolejne nagrody otrzymały Szkoła Podstawowa nr 5 w Bytowie (III nagroda o wartości 3 000 zł) i Szkoła Podstawowa w Jazgarce (IV nagroda o wartości 2 000 zł). W kategorii "Leśna Edukacja - młodzież" zwyciężył Zespół Szkół w Piaskach (I nagroda o wartości 10 000 zł). Kolejne nagrody otrzymały Zespół Szkół im. Walerego Goetla w Suchej Beskidzkiej (II nagroda o wartości 5 000 zł), Zespół Szkół Zawodowych w Iłowie-Osadzie (III nagroda o wartości 3 000 zł) i Zespół Szkół Budowlanych im. Żołnierzy Armii Krajowej w Olsztynie (IV nagroda o wartości 2 000 zł). W kategorii "Sprzątanie Lasu - młodzież" zwyciężył Zespół Szkół Ekonomicznych im. Heleny Spoczyńskiej w Lipinach (I nagroda o wartości 10 000 zł). Kolejne nagrody otrzymały Zespół Szkół w Nowej Cerkwi (II nagroda o wartości 5 000 zł), Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. Marii Konopnickiej w Wyszkowie (III nagroda o wartości 3 000 zł) i Liceum Ogólnokształcące im. M. Sadzewiczowej w Łochowie (IV nagroda o wartości 2 000 zł). Specjalne dyplomy otrzymali nauczyciele zajmujący się zwycięskimi grupami uczniów i nadleśniczowie współpracujący ze zwycięzcami. W tym roku jeden z laureatów, Przedszkole nr 79 w Poznaniu, prace konkursowe wykonywał w lasach komunalnych, dzięki czemu dyplom otrzymał również dyrektor Zarządu Zieleni Miejskiej w Poznaniu Tomasz Lisiecki. Dyplomami uhonorowano także nadleśniczych nadleśnictw, z terenu których najwięcej szkól zakwalifikowało się do finału: nadleśniczego nadleśnictwa Dojlidy Jeremiego Szklarzewskiego oraz nadleśniczego nadleśnictwa Dukla Tadeusza Łokaja.

We wrześniu Zarząd rozpoczął przygotowania do V edycji konkursu, zwracając się w tej sprawie do Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych oraz uzyskując patronat honorowy Rzecznika Praw Dziecka nad konkursem.

Przedstawiciel Towarzystwa Przyjaciół Lasu, dr inż. Maciej Białecki wziął udział w XIII Konferencji "Współczesne Zagadnienia Edukacji Leśnej Społeczeństwa", która odbyła się w dniach 9-10 grudnia 2008 r. w Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej SGGW w Rogowie, przedstawiając referat "Skutki ekologiczne realizacji projektu Czysty Las".

3. Propozycja zmian w ustawie o lasach

Pierwszą wersję przygotowanego przez Towarzystwo projektu zmian w ustawie o lasach Zarząd Główny TPL przyjął w dniu 13 listopada 2007 r. Projekt rozpoczął debatę o potrzebie zmian w ustawie o lasach. W wyniku konsultacji Zarząd przyjął projekt zatytułowany "Propozycja zmian w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach", który został w dniu 20 lutego 2008 r. przekazany do Ministerstwa Środowiska i do Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych.

Projekt został zaprezentowany na konferencji zorganizowanej w dniu 4 marca 2008 r. w ramach Forum Towarzystwa Przyjaciół Lasu w Sali Senatu SGGW. W dyskusji na konferencji głos zabrali m. in. prof. dr hab. Andrzej Szujecki, poseł Stanisław Żelichowski, prof. dr hab. Piotr Paschalis - prezes SITLiD, dr inż. Janusz Dawidziuk - zastępca dyrektora Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, prof. dr hab. Jerzy Więsik, dr inż. Maciej Białecki - członek Zarządu Głównego TPL, dr inż. Piotr Lutyk - dyrektor RDLP w Warszawie, mgr inż. Piotr Mańka - dyrektor Technikum Leśnego w Warcinie, dr inż. Ryszard Kapuściński - zastępca Dyrektora Generalnego LP, senator Stanisław Gorczyca, prof. dr hab. Andrzej Klocek - dyrektor Instytutu Badawczego Leśnictwa, mgr inż. Adam Szempliński - dyrektor Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, mgr inż. Bożena Kawecka - leśniczy w Nadleśnictwie Kluczbork i członek Zarządu Głównego TPL, mgr inż. Waldemar Żmijewski - nadleśniczy Nadleśnictwa Wyszków, mgr inż. Zdzisław Siewiera - nadleśniczy Nadleśnictwa Zawadzkie, Robert Kaźmierczak - zastępca prezesa Stowarzyszenia Przedsiębiorców Leśnych i mgr inż. Wiesław Kosecki - nadleśniczy Nadleśnictwa Kwidzyn. Projekt został uzupełniony o wnioski i kolejne propozycje zmian sformułowane na Forum i w dniu 17 marca 2008 r. ponownie przekazany do Ministerstwa Środowiska i do Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych.

W ostatecznej wersji "Propozycja zmian w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach" składa się z ośmiu rozdziałów. poświęconych powołaniu Głównego Leśnika Kraju i Rady Leśnictwa, powołaniu Rady Lasów Państwowych, problemom zatrudniania pracowników w Lasach Państwowych, jednostkom organizacyjnym Lasów Państwowych, edukacji leśnej, regulacji nieruchomości lasów doświadczalnych i nieruchomościom Lasów Państwowych.

Przedstawiciele TPL zostali zaproszeni na konferencję Ministerstwa Środowiska i Dyrekcji Generalnej LP poświęconą tematyce zmian w ustawie o lasach, która odbyła się w Ośrodku Szkoleniowo-Wypoczynkowym Malinówka w dniach 27-28 marca 2008 r.

4. Konferencja "Leśna edukacja - program i przepisy prawne"

Poszukując możliwości zaspokojenia potrzeb szkół i młodzieży w zakresie edukacji leśnej, a także sposobów optymalnego wykorzystania istniejącego potencjału Lasów Państwowych, Towarzystwo zainicjowało debatę z udziałem środowisk zainteresowanych edukacją leśną. W przygotowanym przez TPL w marcu br. projekcie zmian w ustawie o lasach znajduje się wyodrębniony blok propozycji poprawek dotyczących edukacji leśnej (rozdział VI). W dniach 20-21 maja 2008 r. w Ośrodku Edukacji Ekologicznej Lasy Janowskie odbyła się konferencja "Leśna edukacja - program i przepisy prawne", zorganizowana przez Towarzystwo Przyjaciół Lasu i Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych. W konferencji udział wzięli przedstawiciele kół Towarzystwa Przyjaciół Lasu, leśnicy, nauczyciele, przedstawiciele kuratoriów oświaty i ministerstw oraz goście zagraniczni.

Referat wiodący przygotował prezes TPL, prof. dr hab. Tomasz Borecki. Autorami pozostałych referatów byli: dr inż. Maciej Białecki, mec. Przemysław Ćwiek, dr Krzysztof Kafel (Ministerstwo Edukacji Narodowej), dr Ewa Pyłka-Gutowska (Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli), mgr inż. Jacek Zadura (Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych), dr Krystyna Kuszewska (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski) i mgr inż. Witold Szumarski (nadleśnictwo Kudypy), mgr Beata Szary (Bieszczadzki Park Narodowy), Sirpa Kärkkäinen (Suomen Metsäyhdistys - Fińskie Towarzystwo Leśne), Meinrad Joos (Forstpraesident we Freiburgu), mgr Anna Pikus (Centrum Informacyjne Lasów Państwowych), mgr inż. Ewa Mackoś (Katolicki Uniwersytet Lubelski), mgr Michał Nurzyński (Ministerstwo Środowiska) i mgr Dariusz Anderwald (Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej SGGW w Rogowie).

Dorobek konferencji w istotny sposób włączył się do debaty o miejscu edukacji ekologicznej w reformie edukacji. Uchwalone na konferencji wnioski okazały się zbieżne z postulatami TPL zawartymi w "Propozycji zmian w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach". Tekst wniosków został przekazany do Ministerstwa Środowiska i do Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych.

5. Udział TPL w XV KWF Tagung

Kongres i targi XV KWF (Kuratorium für Waldarbeit und Forsttechnik) Tagung odbyły się w dniach 4-7 czerwca 2008 r. w miejscowości Schmallenberg w Niemczech. Towarzystwo Przyjaciół Lasu prezentowało swoje osiągnięcia za pomocą ulotek i banerów prowadząc liczne. rozmowy z osobami zainteresowanymi działalnością TPL. Omawiano cele działalności Towarzystwa, dotychczasowe prace i zadania na przyszłość, jakie stawia sobie TPL. W czasie targów rozdano około tysiąca ulotek zawierających między innymi artykuł "Las potrzebuje przyjaciół" oraz opis działań podejmowanych przez TPL, takich jak konkurs "Czysty Las" i konferencje tematyczne. Dużym zainteresowaniem cieszył się również statut TPL w wersji polskiej i niemieckiej.

Towarzystwo Przyjaciół Lasu objęło patronatem serię plansz edukacyjnych "Ssaki", wydaną przez Oficynę Wydawniczą Multico.

Prezes Towarzystwa Przyjaciół Lasu

Prof. dr hab. Tomasz Borecki