Sprawozdanie Zarządu Głównego z działalności
Towarzystwa Przyjaciół Lasu
w okresie 1 stycznia - 31 grudnia 2009 r.

1. Prace organizacyjne

W 2009 r. powstały dwa nowe koła TPL: Koło TPL Kotyzka i Koło TPL przy Nadleśnictwie Staszów. Koło TPL Kotyzka zostało dołączone do Oddziału Mazowieckiego TPL. Został powołany Oddział Warmińsko-Mazurski TPL z siedzibą w Olsztynie, obejmujący Koło TPL Maskulińskie, Koło TPL przy nadleśnictwie Nowe Ramuki, Koło TPL przy Zespole Szkół Budowlanych w Olsztynie oraz Koło TPL w Kudypach. Nie zakończyły się sukcesem zwołanie Walnego Zgromadzenia Oddziału Wielkopolskiego TPL ani próba zainicjowania powstawania na terenie Warszawy kół TPL o zasięgu dzielnicowym.
W dniu 16 czerwca 2009 r. w sali Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie odbyło się VII Walne Zgromadzenie Towarzystwa Przyjaciół Lasu. Walne Zgromadzenie zatwierdziło sprawozdanie Zarządu Głównego z działalności TPL za 2008 r. oraz sprawozdanie finansowe Zarządu Głównego za 2008 r. W związku z rezygnacją Krzysztofa Przyborskiego nowym członkiem Zarządu Głównego został wybrany Adam Szempliński. Delegaci uczestniczący w dyskusji mówili o problemach edukacji leśnej oraz o potrzebie udziału TPL w konsultacjach społecznych ocen oddziaływania na środowisko, w szczególności dotyczących planów urządzania lasu. Na Walnym Zgromadzeniu poinformowano o ufundowaniu medalu ?Zasłużony Przyjaciel Lasu?.

2. Konkurs "Czysty Las"

W dniu 12 marca 2009 r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy PGL Lasy Państwowe i Towarzystwem Przyjaciół Lasu w sprawie konkursu ?Czysty Las?w roku szkolnym 2008/2009 oraz szczegółowe porozumienie pomiędzy Centrum Informacyjnym LP (działającym w imieniu PGL LP) i TPL w sprawie realizacji tego konkursu. W wyniku tych porozumień został ogłoszony V ogólnopolski konkurs ?Czysty Las?. Piąta edycja konkursu odbywała się pod patronatem Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, Rzecznika Praw Dziecka oraz Prezesa Towarzystwa Przyjaciół Lasu. Cel konkursu to poprawa czystości polskich lasów, promocja zasobów przyrody i właściwych zachowań w lesie oraz edukacja ekologiczna młodzieży.
Do konkursu mogły przystępować dzieci i młodzież z przedszkoli, szkół i innych placówek oświatowych wszystkich typów, a także zespołów szkół, przy czym formalnego zgłoszenia dokonywał dyrektor szkoły. Regulamin przewidywał dwie kategorie konkursowe: ?Sprzątanie Lasu? - systematyczne akcje zbierania zanieczyszczeń w lesie lub stałą opiekę nad wybranym terenem leśnym, polegającą na utrzymywaniu czystości i monitorowaniu terenu, realizowane nieodpłatnie, oraz ?Leśną Edukację? - dotyczącą działalności propagującej wiedzę o lesie, właściwe zachowania w lesie oraz kształtującej wrażliwość i szacunek dla ojczystej przyrody. Kategoria ?Leśna Edukacja? była adresowana do dzieci i młodzieży niezależnie od wieku, natomiast w kategorii konkursowej ?Sprzątanie Lasu? mogła brać udział tylko młodzież z placówek oświatowych ponadpodstawowych. W V edycji konkursu w kategorii konkursowej ?Leśna Edukacja? priorytetem tematycznym były zagadnienia ?Formy ochrony lasu? oraz ?Pożytki z lasu?.
Rozstrzygnięcie konkursu nastąpiło w dwóch etapach na podstawie analizy nadesłanych zgłoszeń oraz sprawozdań z przebiegu uczestnictwa, które były potwierdzone przez nadleśniczego nadleśnictwa, na terenie którego odbywały się prace. Sprawozdanie z wykonanych prac były przekazywane do 30 czerwca 2009 r. do nadleśnictw, z którymi współpracowały szkoły podczas konkursu. Nadleśnictwa przekazywały sprawozdania do dyrekcji regionalnych Lasów Państwowych, w których powołane przez dyrektora regionalne komisje konkursowe oceniały prace. Następnie sprawozdania zakwalifikowane do finału były przekazywane do biura konkursowego utworzonego na mocy porozumienia pomiędzy Lasami Państwowymi a TPL w Centrum Informacyjne LP. Ocenę sprawozdań przeprowadziła centralna komisja konkursowa w składzie: prof. dr hab. Tomasz Borecki (przewodniczący komisji), Maciej Białecki (TPL), Marek Jaworowski (Dyrekcja Generalna LP), Andrzej Kawalec (TPL), Grzegorz Pawłowski (Dyrekcja Generalna LP), Zofia Piber (Ministerstwo Edukacji Narodowej), Ewa Siwiec (Centrum Informacyjne LP) i Maciej Zwierzyński (przedstawiciel Rzecznika Praw Dziecka).
Na V edycję konkursu wpłynęło 598 zgłoszeń, w tym 367 zgłoszenia w kategorii ?Leśna Edukacja - dzieci?, 119 zgłoszeń w kategorii ?Leśna Edukacja - młodzież? i 112 zgłoszeń w kategorii ?Sprzątanie Lasu - młodzież?. Regionalne komisje konkursowe zakwalifikowały do finału konkursu 85 prac w kategorii ?Leśna Edukacja - dzieci?, 31 prac w kategorii ?Leśna Edukacja - młodzież? oraz 25 prac w kategorii ?Sprzątanie Lasu - młodzież?. Uroczyste zakończenie konkursu odbyło się w dniu 4 listopada 2009 r. w Sali Senatu SGGW.
W kategorii ?Leśna Edukacja - dzieci? zwyciężyły ex aequo Szkoła Podstawowa nr 5 im. majora H. Sucharskiego w Bytowie i Szkoła Podstawowa im. Marii Skłodowskiej-Curie w Antolce, otrzymując nagrody o wartości 7 500 zł. Kolejne nagrody otrzymały Szkoła Podstawowa w Kostowcu im. Św. Stanisława Kostki w Młochowie (III nagroda o wartości 3 000 zł) i Samorządowa Szkoła Podstawowa w Lutocinie (IV nagroda o wartości 2 000 zł). W kategorii ?Leśna Edukacja - młodzież? zwyciężyło Liceum Ogólnokształcące im. M. Sadzewiczowej w Łochowie (I nagroda o wartości 10 000 zł). Kolejne nagrody otrzymały Liceum Ogólnokształcące im Św. Jana z Dukli w Zespole Szkól w Dukli (II nagroda ex aequo o wartości 4 000 zł), Zespól Szkół Uzdrowiskowych w Rabce-Zdroju (II nagroda ex aequo o wartości 4 000 zł) i Zespół Szkół nr 2 im. Noblistów Polskich w Choszcznie (IV nagroda o wartości 2 000 zł). W kategorii ?Sprzątanie Lasu - młodzież? zwyciężyły ex aequo Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci, Młodzieży i Dorosłych Upośledzonych Umysłowo w Nowym Czarnowie i Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. A. Karłowicz w Pułtusku, otrzymując nagrody o wartości 7 500 zł. Kolejne nagrody otrzymały Gimnazjum w Pokrzydowie (III nagroda o wartości 3 000 zł) i Zespół Szkół Ekonomicznych im. Heleny Spoczyńskiej w Lipinach (IV nagroda o wartości 2 000 zł). Specjalne dyplomy otrzymali nauczyciele zajmujący się zwycięskimi grupami uczniów i nadleśniczowie współpracujący ze zwycięzcami. Dyplomami uhonorowano także nadleśniczych nadleśnictw, z terenu których najwięcej szkól zakwalifikowało się do finału: nadleśniczego nadleśnictwa Kaczory Krzysztofa Gromaczkiewicza oraz nadleśniczego nadleśnictwa Radzyń Podlaski Krzysztofa Hołowińskiego.
We wrześniu Zarząd rozpoczął przygotowania do VI edycji konkursu, zwracając się w tej sprawie do Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych.

3. Międzynarodowy konkurs "Young People in European Forests"
 

Towarzystwo Przyjaciół Lasu wystąpiło z inicjatywą zorganizowania międzynarodowego konkursu wiedzy o lesie ?Young People in European Forests - YPEF 2010 (Młodzi Ludzie w Lasach Europy)?. Konkurs jest adresowany do młodzieży z krajów Europy a jego głównym celem jest promocja zrównoważonego rozwoju w leśnictwie i bioróżnorodności europejskiej przyrody. Organizacja konkursu jest oparta na porozumieniu o współpracy pomiędzy instytucjami odpowiedzialnymi za gospodarkę leśną i organizacjami pozarządowymi zajmującymi się edukacją leśną w poszczególnych krajach. Międzynarodowy komitet konkursowy ma się składać z przedstawicieli tych instytucji i organizacji.
W dniu 28 maja 2009 r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy PGL Lasy Państwowe i TPL w sprawie organizacji konferencji, której celem było przygotowanie konkursu YPEF. Konferencję przygotował komitet organizacyjny w składzie: prof. Tomasz Borecki (TPL), Maciej Białecki (TPL), Elżbieta Brzezicka (TPL), Wojciech Fonder (TPL), Ryszard Kapuściński (LOP), Andrzej Kawalec (TPL), Izabela Łysiak (TPL), Jolanta Stankiewicz (Centrum Informacyjne LP), Sławomir Trzaskowski (Centrum Informacyjne LP) i Jacek Zadura (Dyrekcja Generalna LP).
Konferencja odbyła się w dniach 22-23 października 2009 r. w Ośrodku Kultury Leśnej w Gołuchowie. Uczestnikami byli przedstawiciele instytucji odpowiedzialnych za gospodarkę leśną i organizacji pozarządowych zajmujących się edukacją leśną z 16 krajów Europy oraz liczni przedstawiciele Lasów Państwowych i innych polskich instytucji leśnych. Na konferencji obok referatów Dyrektora Generalnego LP dr. inż. Mariana Pigana i prezesa TPL prof. dr hab. Tomasza Boreckiego została przedstawiona przez dr. inż. Macieja Białeckiego i mgr. inż. Andrzeja Kawalca koncepcja konkursu YPEF oraz projekt regulaminu konkursu i podstawy programowej. Podczas konferencji odbyła się sesja posterowa obejmująca prezentację organizacji uczestniczących w konferencji oraz jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych.
Deklarację woli organizacji konkursu podpisali przedstawiciele La Société Royale Foresti?re de Belgique (Belgia), CFAGCFC - Cyprus Foresters' Association (Cypr), SVOL - sdružení hájící společné zájmy všech vlastníků nestátních lesů (Czechy), Česká Lesnická Společnost (Czechy), Confederación de Organizaciones de Selvicultores de Espa?a (Hiszpania), Associaç?o Florestal de Portugal - FORESTIS (Portugalia), RNP ROMSILVA - National Forest Administration (Rumunia), Confederatia Consilva (Rumunia), Národné lesnícke centrum (Słowacja),  Державний комітет лісового господарства України (Ukraina), Волинська обласна організація Товариства лісівників Україн и (Ukraina), OEE - National Forestry Association (Węgry), Corpo Forestale dello Stato (Włochy) oraz PGL Lasy Państwowe i TPL. Wnioski z dyskusji na konferencji posłużyły dalszym przygotowaniom konkursu YPEF 2010.

4. Forum Towarzystwa Przyjaciół Lasu - propozycje zmian w przepisach o gospodarce odpadami

W dniu 6 maja 2009 r. przedstawiciele TPL wzięli udział w konferencji zorganizowanej przez RDLP w Warszawie poświęconej przeciwdziałaniu zaśmiecania lasów wokół Warszawy.
W dniu 16 czerwca 2009 r. odbyło się Forum Towarzystwa Przyjaciół Lasu poświęcone problematyce przeciwdziałania zaśmiecaniu lasów w kontekście zmiany ustawy o odpadach, z udziałem leśników, samorządowców, członków i sympatyków TPL. Na Forum, po wystąpieniu prof. Tomasza Boreckiego, Przemysław Ćwiek zaprezentował stanowisko TPL w sprawie zmian w przepisach o gospodarce odpadami.
Andrzej Kawalec i Przemysław Ćwiek brali udział jako przedstawiciele TPL w pracach sejmowej podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw. W dniu 5 października 2009 r. złożyli na ręce Przewodniczącego Podkomisji projekt poprawki do art. 2 projektu ustawy stanowiący, że ?gmina właściwa ze względu na miejsce pozbycia się odpadów (...) zobowiązania jest do ich zbierania oraz przetransportowania do miejsc odzysku lub unieszkodliwienia za zwrotem kosztów przez podmiot korzystający ze środowiska, który pozbył się odpadów?, który to przepis byłby stosowany do przypadków pozbycia się odpadów między innymi na terenach leśnych, parków narodowych i rezerwatów przyrody. W dniu 6 października 2009 r. poprawka została przyjęta głosami wszystkich posłów obecnych na posiedzeniu Podkomisji. W dniu 27 listopada 2009 r. na wniosek strony rządowej poprawka została odrzucona. Obecny Minister Środowiska stoi na stanowisku, że właścicielem odpadów powinna być gmina oraz zapowiedział podjęcie prac legislacyjnych zmierzających do wprowadzenia stosownej zmiany przepisów w tym zakresie.
W drugiej połowie 2009 roku Towarzystwo Przyjaciół Lasu prowadziło liczne konsultacje w środowisku leśników dotyczące problematyki zaśmiecania lasów.

5. Medal ?Zasłużony Przyjaciel Lasu?

Z inicjatywy Koła TPL Gryf w Kartuzach Zarząd Główny ustanowił wyróżnienie - medal ?Zasłużony Przyjaciel Lasu?, przyjął Regulamin Kapituły Medalu i ustalił, że w 2009 r. medal otrzymają trzy osoby. W dniu 12 października Zarząd Główny Towarzystwa Przyjaciół Lasu pełniąc w pierwszym roku rolę Kapituły Medalu wyróżnił medalem: prof. Andrzeja Szujeckiego, Polskie Towarzystwo Leśne jako organizację oraz Teresę Kowal, dyrektor Niepublicznej Szkoły Podstawowej im. Teofila Lenartowicza w Ciosmach.

6. Pozostała działalność

Prof. Tomasz Borecki jako przedstawiciel TPL został przewodniczącym Kolegium Lasów Państwowych.

7. Oddziały Towarzystwa Przyjaciół Lasu

 W 2009 r. istniało pięć oddziałów TPL:
1. Oddział Mazowiecki - złożył sprawozdanie do właściwych organów.
2. Oddział Opolski - władze oddziału zostały wybrane w 2007 r., ale oddział nie podjął działalności.
3. Oddział Warmińsko-Mazurski - nie podjął działalności.
4. Oddział Wielkopolski - nie podjął działalności.
5. Oddział Zachodniopomorski - nie podjął działalności.

 Prezes Towarzystwa Przyjaciół Lasu
Prof. dr hab. Tomasz Borecki